CAO CÀ GAI LEO - CAO DƯỢC LIỆU THIÊN VIỆT NHẬT
1. Mô tả dược liệu :
- Tên gọi khác : Cà gai dây, cà vạnh, cà quýnh, cà lù, cà bò, cà Hải Nam, cà quạnh, gai cườm.
- Tên khoa học : Solanum procumbens Lous.
- Thuộc họ : Cà Solaaceae.
- Thuộc tính : Cà gai leo là loài cây nhỏ leo, sống nhiều năm, dài khoảng 1m. Thân hóa gỗ ở gốc, nhẵn phân cành nhiều. Cành non tỏa rộng, phủ lông hình sao và có nhiều gai cong màu vàng. Lá mọc so le, hình bàu dục hay thuôn, gốc lá hình tròn hoặc hình nêm, đầu tù. Phiến lá có thùy nông không đều, mặt trên sẫm, mặt dưới nhạt phủ đầy lông tơ màu trắng. Hai mặt lá đều có gai ở gân chính, nhất là mặt trên. Cuống lá cũng có gai. Hoa màu tím, móc thành xim 2-5 hoa ở kẽ lá, ít khi 7-9. Đài hoa có lông, xẻ thành 4 thùy tam giác nhọn, không gai. Tràng có 4 thùy hình trái xoan nhọn. Nhị : 4 màu vàng, chỉ nhị phình ở gốc. Qủa mọng, hình cầu nhãn, có cuống dài, màu vàng sau đỏ, đường kính 5-7mm. Hạt hình thận màu vàng.
Mùa hoa thường nở vào tháng 4 đến tháng 6, mùa quả thường vào tháng 7 đến tháng 9. Thảo dược cà gai leo thường phân bố chủ yếu ở đồng bằng và dung du, phong phú là các tỉnh ven biển từ Hải Phòng đến Bình Thuận. Cà gai leo còn thấy ở các nước nhiệt đới Châu Á như Campuchia, Thái Lan, nam Trung Quốc. Cà gai leo là cây ưa ẩm, ưa sáng, chịu bóng, thường mọc thành bụi quanh làng, các bãi hoang. Cà gai leo thường mọc hoang ở chỗ nhiều ánh sáng, sinh trưởng , phát triển tốt. Cây có khả năng tái sinh bằng hạt hoặc từ phần thân, gốc cây bị chặt.
Bộ phận thường dùng của cây là rễ và cành lá, thu hái quanh năm, rửa sạch, thái nhỏ, có thể dùng tươi hay phơi khô hay sấy khô để điều chế thành cao dược cà gai leo.
- Thành phần hóa học :
Cà gai leo có chứa B – sitosterol: lanosterol, dihydrolanossterol; 3B –hydroxy -5alpha – pregnan – 16 –on; solasodenon: solasodin, neoclorogenin; alcaloids, glycoalcaloid, Diosgenin, saponin, flavonids, acidamin.
2. Lợi ích sức khỏe của Dược liệu Cà gai leo :
Chống viêm gan :
Cà gai leo có tác dụng chống viêm gan do virus, viêm gan B mạn tính. Giảm men gan, tăng chức năng gan. Giảm các triệu chứng lâm sàng rõ rệt, cải thiện tình trạng sức khỏe mệt mỏi, đau tức hạ sườn phải, da niêm mạc vàng, nước tiểu vàng.
Tác dụng ức chế sự phát triển xơ gan :
Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ đạt kết quả tới 66,7% cà về lâm sàng và xét nghiệm và tổ chức học đối với xơ gan. Kết quả nghiên cứu cho thấy chế phẩm chiết xuất từ cà gai leo có tác dụng trên men Chollagenase là giàu hàm lượng Chollagen trên mô hình gây xơ gan là 27,0%. Các hoạt chất Glycoalcaloid trong cây cà gai leo làm giàu Chollagen 27,6%. Hoạt chất glycoalcaloids là hoạt chất chính của cà gai leo có tác dụng ức chế xơ gan, bảo vệ gan và chống viêm. Chiết xuất cao dược liệu cà gai leo không ngăn chặn hoàn toàn xơ gan nhưng có tác dụng làm chậm sự tiến triển xơ gan.
Tác dụng chống oxy hóa :
Cà gai leo có hàm lượng chống oxy hóa rất hữu ích cho cơ thể chúng ta. Nếu chúng ta tiêu thụ nó, chất chống oxy hóa tự nhiên của nó có thể giúp tấn công các gốc tự do có thể gây ra nhiều bệnh. Các hoạt chất alcaloids, Flavonids trong cà gai leo có tác dụng chống oxy hóa, phân hủy các gốc tự do, bảo vệ các tế bào (đặc biệt là tế bào gan) tránh khỏi các tổn thương do gốc tự do.
Tác dụng giải độc gan :
Các hoạt chất trong cao dược liệu đặc cà gai leo có tác dụng bảo vệ gan tránh khỏi các gốc tự do và các chất độc, các tác hại của rượu bia. Cà gai leo còn có tác dụng chống độc đối với nọc rắn.
Chống ung thư: Cà gai leo được tin rằng nó có hàm lượng chống ung thư. Nó được đánh giá là nguyên liệu dược phẩm có thể giúp ngăn ngừa và chữa ung thư. Điều này là do loại quả này có chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe cơ thể, đặc biệt là ngăn ngừa ung thư.
Hạ sốt: Chiết xuất cà gai leo có thể hữu ích như hạ sốt giúp làm dịu và hạ sốt ở trẻ em. Để có được những lợi ích sức khỏe từ cà gai leo bạn có thể bổ sung chúng bằng cách trộn nó với một loại rau khác hoặc luộc nó.
Giúp ngăn ngừa bệnh scurvy:
Scurvy là một rối loạn trong miệng vì ít vitamin C. Tiêu thụ cà gai leo có thể ngăn ngừa bệnh scurvy vì nó có vitamin C hữu ích như thuốc phòng ngừa bệnh scurvy Chữa loét: Chiết xuất nguyên liệu dược phẩm cà gai leo được đánh giá là thuốc tốt nhất cho các triệu chứng loét miệng. Những người bị loét miệng có thể coi nó như một chế độ ăn uống thông thường và nó cũng sẽ chữa lành vết loét dạ dày.
Chữa bệnh ngoài da: Nhọt da, dị ứng, nhọt do nhiệt, kích ứng da có thể được chữa khỏi bằng cách bôi chiết xuất cà gai leo lên vùng bị ảnh hưởng. Bột màu xanh lá cây này có thể hoạt động như một loại thuốc bên ngoài và có thể được áp dụng cho da để điều trị da.
