CHIẾT XUẤT HẠT CẦN TÂY - CAO DƯỢC LIỆU THIÊN VIỆT NHẬT
1. Mô tả dược liệu:
- Tên Gọi Khác: Cây cần tây, Rau cần tây.
- Tên Khoa Học: Apium graveolens L.
- Thuộc Họ: Apiaceae (Hoa tán).
- Thuộc tính:
Apium graveolens L .Cây thảo sống dai, thân mọc thẳng, đứng, cao tới 1,5m, nhẵn, có nhiều rãnh dọc, chia nhiều cành mọc đứng. Lá ở gốc có cuống, hình thuôn hay ba cạnh, hơi có dạng 5 cạnh, xẻ ba hay chia ba thuỳ cho tới phía giữa phiến, các thuỳ hình ba cạnh, dạng mắt chim, tù có khía lượn tai bèo. Lá giữa và ngọn không cuống, chia 3 hoặc xẻ 3 hoặc không chia thuỳ. Cụm hoa gồm nhiều tán.
Rau cần ta: Cuống dài hơn các tán bên. Không có tổng bao. Hoa nhỏ màu trắng nhạt. cán quả chia đôi, mang hai quả hình cầu, dạng trứng, nhẵn, có cạnh lồi chạy dọc, không nổi rõ lắm.
Chiết xuất hạt cần tây (Apium graveolens) là một loại gia vị phổ biến nhưng nó cũng được bán ở dạng bổ sung chế độ ăn uống. Trong y học thảo dược, hạt cần tây đôi khi được sử dụng như một loại thuốc lợi tiểu, có thể giúp giảm huyết áp. Nó cũng có một lịch sử sử dụng lâu dài trong một số hệ thống thuốc thay thế, chẳng hạn như Ayurveda, để điều trị các tình trạng bao gồm cảm lạnh và cúm. Mặc dù vậy, bằng chứng khoa học để hỗ trợ việc sử dụng hạt cần tây như một phương pháp điều trị cho bất kỳ tình trạng sức khỏe nào là thiếu.
- Thành phần hóa học:
Toàn cây Cần tây có tinh dầu. Quả cây Cần tây có đến 90,5% là nước, 1,95% hợp chất Nitơ, 0,07% chất béo, 1,15% xenluloza và 1,31% chất tro. Khi chưng cất thì lượng tinh dầu thu được là 2 - 3%. Tinh dầu không có màu, rất loãng, mùi thơm đặc trưng. Thành phần chủ yếu của tinh dầu là những Cacbua Tecpen, D - Limonen, Silinen, Sesquitecpen Stinben, Giaiacola, Lacton Sednolit, Anhydrit secdanoic.
Mùi rau Cần tây là do hai hợp chất oxy này. Ngoài ra, Cần tây còn chứa một số acol hai vòng. Rau Cần tây chứa nhiều loại vitamin và các chất quan trọng như: Vitamin A, B và C, các acid amin, tinh dầu và nguyên tố vi lượng.
2. Tác dụng của Dược liệu Cần Tây
Tính vị, quy kinh
Vị ngọt, cay, mùi thơm nồng.
Tác dụng của Cần tây
Theo y học cổ truyền:
Thanh nhiệt, chỉ ho, kích thích tiêu hóa, lợi tiểu.
Theo y học hiện đại:
Nhờ các thành phần giàu chất dinh dương thiết yếu cho cơ thể (vitamin, muối khoáng, acid amin,...) nên Cần tây thường được dùng trong chữa các chứng bệnh liên quan đến suy nhược cơ thể, thiếu chất, thần kinh yếu.
Cần tây được dùng trong điều trị các bệnh: Ho lao, sốt, thấp khớp, sỏi thận, sỏi niệu đạo, bệnh về gan, phổi, béo phì, mỡ máu.
Ngoài ra, Cần tây dùng ngoài trị vết thương, mụn nhọt, ung thư, nứt, nẻ. Tinh dầu quả cần tây được dùng trong công nghiệm là thơm cao thịt chế thành viên.
Tác dụng của Chiết xuất Hạt cần tây
Nhiều nghiên cứu tại các nước phát triển đã chứng minh hiệu quả của chiết xuất hạt cần tây trong việc kiểm soát gout. Một nghiên cứu mới đây trên 85 đối tượng đã cho thấy hiệu quả giảm đau của chiết xuất hạt cần tây đã phát huy tác dụng chỉ sau 3 - 6 tuần mà hầu như không gây ra tác dụng phụ. Chiết xuất hạt cần tây có chứa hoạt chất 3nB, có khả năng ức chế xanthin oxidase, một loại enzym tham gia quá trình sản xuất a xít uric trong gan, ngoài ra còn chứa luteolin giúp giảm viêm, giảm đau, vitamin C và kali giúp kiềm hóa nước tiểu, giảm a xít uric trong máu.
Bên cạnh tác dụng giảm đau và kiểm soát hàm lượng a xít uric trong máu, chiết xuất hạt cần tây còn chứa phenolic và các hợp chất chống ô xy hóa khác như axít caffeic, axít pcoumaric, axít ferulic, apigenin, tannin, saponin, kaempferol… giúp loại bỏ các gốc tự do, ổn định huyết áp, kiểm soát lượng mỡ trong máu.
