CAO VỎ QUẢ LỰU - CAO DƯỢC LIỆU THIÊN VIỆT NHẬT
1. Mô tả dược liệu:
- Tên Gọi Khác: Thạch lựu bì, tây lựu bì, thạch lựu xác, toan thạch lựu bì, toan lựu bì.
- Tên Khoa Học: Pericarpium Granati.
- Thuộc Họ: Họ lựu (Punicaceae).
- Thuộc tính:
Lựu (Pericarpium Granati) là loại cây gỗ nhỏ, cao khoảng 2-3m, thân màu xám, vỏ mỏng, đôi khi có gai ở cành. Lá mọc đối thường tụ lại thành cụm lá, cuống ngắn, hình mác thuôn dài khoảng 5-6cm, rộng 1-2cm; đầu tù hoặc hơi nhọn, hai mặt nhẵn.
Hoa lưỡng tính mọc đơn độc hoặc thành xim 3 hoa ở kẽ lá; màu đỏ hoặc vàng hoặc trắng tùy theo giống. Bầu có 2 tầng, tầng trên 6-7 ô, tầng dưới 3-4 ô chứa nhiều noãn.
Ở Việt Nam mùa hoa từ tháng 5 đến tháng 7. Mùa quả từ tháng 7 đến tháng 9. Quả mọng hình cầu có vỏ dày, to khoảng nắm tay, đài tồn tại ở đỉnh tạo dáng đẹp (trông như vương miện), khi chín màu đỏ tía hoặc vàng có đốm đỏ nâu. Hạt có áo mọng nước màu hồng tạo thành lớp cơm trong, vị chua ngọt.
Vùng trồng lựu nhiều là các tỉnh Tây Nguyên, Nam Bộ và Đồng bằng Bắc Bộ. Ngoài giá trị làm cảnh và thức ăn (hoa, quả) toàn bộ cây lựu như lá, hoa; hạt, vỏ quả chín đều được dùng làm thuốc.
- Thành phần hóa học:
Thành phần hóa học vỏ quả lựu chín có: Tanin và granatin; các acid (betulic, ursolic và isoquercetin; cyanidin và pelargonidin).
2. Công dụng của Dược liệu Vỏ quả lựu
Theo Đông y, Cao Vỏ Quả Lựu vị chua chát, tính ấm, chỉ huyết, chỉ tả, khử trùng; chữa băng huyết, xuất huyết tiêu hóa, đại tiện ra máu; viêm kết tràng mạn tính, kiết lỵ mạn tính, ly amip; lở ngứa ngoài da.
Quy kinh:
Vỏ lựu tác dụng vào 2 kinh Đại tràng và Thận
Tác dụng:
Vỏ quả có tác dụng sáp trường chỉ tả, chỉ huyết, khu trùng. Vỏ thân và vỏ rễ có vị đắng, chát, tính ấm, có độc; có tác dụng sát trùng trừ sán.
Vỏ rễ lựu (Thạch lựu căn bì):
Có tác dụng tương tự như vỏ quả, cũng có tác dụng sáp tràng chỉ tả, cố băng chỉ huyết, khu trùng, cũng như sát trùng chỉ dương (chống ngứa). Nhưng vỏ rễ có tác dụng sát trùng mạnh hơn, chủ yếu dùng chữa đau bụng do ký sinh trùng. Tuy nhiên vỏ rễ có độc tính, uống vào kích thích dạ dày, nên người bị bệnh dạ dày không sử dụng được.
