CAO TRẦN BÌ - CAO DƯỢC LIỆU THIÊN VIỆT NHẬT
1. Mô tả dược liệu:
- Tên Gọi Khác: Hoàng quyết, quýt, quyết.
- Tên Khoa Học: Pericarpium Citri Reticulatae.
- Thuộc Họ: Cam Rutaceae.
- Thuộc tính: Trần bì là một loại dược liệu được chế biến từ vỏ cam quýt.
Về đặc điểm nhận dạng, trần bì thường có dạng quăn hoặc được cuốn lại, độ dày từ 0,1 – 0,15cm. Vỏ có mặt ngoài màu vàng nâu hoặc nâu nhạt, bề mặt có nhiều vết lõm xuống hoặc các chấm sẫm. Mặt trong màu trắng ngà hoặc hồng nhạt. Mùi vị vỏ cay, đắng, giòn và nhẹ, hương thơm, có tính ấm.
- Thành phần hóa học:
Trần bì có chứa từ 1,5 – 2% tinh dầu với các thành phần hóa học chính như Anpha-humulenol acetate, Copaneme, Caroten, Beta-sesqui-phellandrene, Iopropenyl-toluene, Hesperidin, Elemene, Vitamine B1 và C, Limolene, Cryptoxanthin.
2. Tác dụng của Dược liệu Trần bì
Hàng ngàn năm qua, người Trung Quốc đã biết cách sử dụng trần bì để điều trị nhiều triệu chứng bệnh lý. Sau đây là một số công dụng chính quan trọng nhất của trần bì:
Tốt cho hô hấp và hệ tiêu hóa
Nếu để nguyên cùi trắng, trần bì giúp điều hòa trung tiêu, lý khí, bổ tỳ vị. Nếu loại bỏ phần cùi trắng thì trần bì dùng để trị ho, tiêu đờm.
Trong trần bì có chứa synephrine, hesperidin và chiết xuất ethyl acetate có chứa polymethoxy flavones. Vì vậy mà dược liệu này còn có công dụng tăng cường nhu động đường tiêu hóa, ức chế tình trạng co thắt cơ trơn đường ruột. Từ đó tác động đến hoạt động bài tiết của các cơ quan tiêu hóa và cơ trơn của ruột để làm thay đổi chức năng của đường tiêu hóa.
Điều trị bệnh về tim mạch
Đại học Y Nam Kinh vào năm 2020 đã công bố kết quả nghiên cứu về công dụng của trần bì trong việc hỗ trợ điều trị bệnh lý cơ tim phì đại. Cụ thể thông qua nghiên cứu trên chuột, trần bì có khả năng cải thiện tình trạng rối loạn chức năng tim, ức chế phì đại cơ tim, làm chậm quá trình apoptosis và xơ hóa cơ tim.
Cũng trong năm 2020, Đại học Y khoa Bắc Kinh đã thực hiện nghiên cứu liên quan đến khả năng ngăn chặn phì đại tim bệnh lý gây ra do thuốc Angiotensin II. Kết quả cho thấy trần bì giúp giảm thiểu xơ hóa cơ tim, ngăn ngừa phì đại tiến triển và cải thiện chức năng tim.
Có công dụng với bệnh béo phì và rối loạn chuyển hóa
Một trong những phương pháp điều trị các chứng rối loạn chuyển hóa và béo phì là ức chế lipase. Năm 2018, Đại học Dược Trung Quốc đã tiến hành nghiên cứu cho thấy trong trần bì có chất ức chế lipase vô cùng tiềm năng là Nobiletin.
Kháng khuẩn
Ngoài công dụng chống oxy hóa thì kháng khuẩn cũng là một trong những công dụng quan trọng của trần bì. Nghiên cứu của Đại học y học cổ truyền Quảng Châu thực hiện trên 6 chủng vi sinh vật khác nhau đã chứng minh phổ kháng khuẩn rộng của trần bì nhờ vào các hoạt chất Hesperidin, Tangeretin và Nobiletin.
Chống viêm thần kinh
Trần bì được đánh giá là loại dược liệu có công dụng chống viêm thần kinh vô cùng mạnh mẽ. Công dụng này đến từ các flavonoid có trong trần bì gồm hesperidin, nobiletin và tangeretin.
