CAO THIÊN MÔN CHÙM - CAO DƯỢC LIỆU THIÊN VIỆT NHẬT
1. Mô tả dược liệu:
- Tên Gọi Khác: Satavari.
- Tên Khoa Học: Asparagus Racemosus.
- Thuộc Họ: Thiên môn (Asparagaceae).
- Thuộc tính:
Thiên môn chùm là loại cây dây leo, thân thảo, dài từ 1-2 mét, có lá nhỏ hình kim như lá thông, màu xanh đồng đều và sáng bóng, bộ phận sử dụng là rễ và được trồng phổ biến ở Nepal, Java, Australia, Sri Lanka, Ấn Độ và Himalaya.
Các nhà hóa dược đã phân tích và tìm ra thành phần chính trong rễ Thiên Môn Chùm gồm có saponin steroid. Ngoài ra, còn có cyclic hydrocarbon-Racemosol, sitosterol, flavonoid. Rễ cây chứa các thành phần dinh dưỡng quan trọng như vitamin A, B1, B2, C, E, Mg, P, Ca, Fe, axit folic, tinh dầu, nhựa và tanin.
Bộ phận dùng làm thuốc
Toàn bộ cây Thiên môn chùm, nhiều nhất là phần rễ, mọc thành dạng chùm, mỗi rễ phình to có hình dạng giống củ sắn.
Thu hái và chế biến: Rễ thiên môn chùm thường được thu hoạch từ tháng 9 - 10 và kéo dài đến tháng 3 năm sau (Dương lịch). Có thể dùng ở dạng rễ tươi hoặc phơi khô.
- Thành phần hóa học:
Thành phần chính trong rễ Thiên Môn Chùm Shatavari extract là saponin steroid (shatavarin từ I đến IV). Shatavarin IV là một glycoside của sarsasapogenin có 2 phân tử của Asparagusrhamnose và 1 phân tử glucose.
Ngoài ra, rễ Thiên Môn Chùm còn chứa glycosides steroid (asparagosides), glycosides đắng, asparagin và flavonoids. Không chỉ vậy, trong Shatavari extract còn có vitamin A, B1, B2, C,E, Mg, P, Ca, Fe, axit folic, tinh dầu, nhựa và tanin.
2. Tác dụng của Dược liệu Thiên Môn Chùm
Thiên môn chùm được biết đến là một loại thảo dược trong Y học cổ truyền Ấn Độ. Gốc của loại cây này dùng làm thuốc điều trị đau bụng, tiêu chảy, các triệu chứng ho, viêm khí quản, táo bón, loét dạ dày, điều trị chứng rối loạn, suy nhược thần kinh, giảm stress, đồng thời cung cấp chất chống oxy hóa mạnh, kích thích hệ miễn dịch.…
Một nghiên cứu tại Ấn Độ, được thực hiện bởi Khoa Kỹ thuật và Công nghệ, Đại học Jadavpur, Calcutta, cho thấy kết quả dịch chiết methanol từ cây Thiên môn chùm có hoạt tính kháng khuẩn.
Nhưng một trong những công dụng được biết đến nhiều nhất của vị thuốc này chính là các tác dụng đối với phụ nữ, bao gồm điều hòa miễn dịch, chống ung thư cổ tử cung, tăng sinh lý nữ và đặc biệt là giúp tăng sản lượng và chất lượng sữa cho phụ nữ sau sinh. Cụ thể:
2.1. Cân bằng nội tiết tố nữ
Thiên Môn Chùm chứa phytoestrogen, có khả năng liên kết trực tiếp với thụ thể estrogen mà không làm tăng nồng độ estrogen nội sinh trong cơ thể phụ nữ. Việc sử dụng nguồn phytoestrogen này có thể giúp giảm các triệu chứng khó chịu trong thời kỳ mãn kinh như khô âm đạo, đổ mồ hôi đêm, mất ngủ và teo âm đạo.
2.2. Giảm đau bụng kinh
Nhiều chất thảo dược trong Thiên môn chùm được chứng minh mang lại hiệu quả giảm đau cho 80% phụ nữ bị đau bụng kinh và các hội chứng tiền mãn kinh mà không gây ra các tác dụng phụ nào. Theo các nghiên cứu trên Tạp chí Dược phẩm và Khoa học Dược phẩm Toàn cầu, loại cây này cũng chứa saponin, có khả năng ngăn chặn hoạt động của oxytocin trên hệ thống cơ tử cung, làm giảm nhẹ các cơn co bóp ở tử cung và đẩy máu ra ngoài.
2.3. Hỗ trợ sinh lý nữ
Thiên môn chùm được mệnh danh là "cây trăm chồng" bởi tác dụng tăng khả năng sinh sản và sức sống cho phụ nữ. Saponin Steroid và các isoflavone trong cây này làm tăng ham muốn cho nữ giới, chữa viêm cơ quan sinh dục, trẻ hóa tử cung và hỗ trợ điều trị chứng huyết trắng, rong kinh.
2.4. Tăng tiết sữa cho phụ nữ cho con bú
Một nghiên cứu về tác động của chiết xuất Thiên môn chùm với thuộc tính của sữa và tương tác của nó với protein trong sữa, được thực hiện bởi Hiệp hội Thực phẩm khoa học và Kỹ thuật Ấn Độ đã cho kết quả: Thiên môn chùm có khả năng bổ sung và kiểm soát chất béo trong sữa, làm tăng độ đặc và chất lượng sữa một cách đáng kể.
Liều dùng Thiên môn chùm
Cách dùng và liều dùng thiên môn chùm sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, trạng thái sức khỏe và các vấn đề liên quan khác. Vì vậy, nếu muốn sử dụng thiên môn chùm, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để nắm được liều dùng phù hợp và an toàn.
