CAO HẠT SEN - CAO DƯỢC LIỆU THIÊN VIỆT NHẬT
1. Mô tả dược liệu:
- Tên Gọi Khác: Liên nhục, Liên tử, Liên thực, Tương liên.
- Tên Khoa Học: Semen Nelumbinis.
- Thuộc Họ: Sen (danh pháp khoa học: Nelumbonaceae)
- Thuộc tính:
Hạt sen có hình trái xoan và gồm có 2 mảnh. Ở đầu trên của hạt có núm màu nâu, hạt được bao phủ bởi màng mỏng màu nâu nhạt và có nhiều vân dọc. Khi bóc lớp màng nâu thì bên trong hạt có màu trắng ngà.
Tách hai lá mầm ra thì có 2 đường rãnh dọc đối xứng và bên trong chứa chồi mầm màu xanh (được gọi làm tim sen hoặc tâm sen).
Bộ phận dùng
Hạt sen.
Phân bố
Sen được trồng nhiều ở nước ta, đặc biệt là các tỉnh miền Tây Nam Bộ.
Thu hoạch – sơ chế
Thu hoạch khi đài sen đã già. Sau đó đem tách hạt sen ra, bóc bỏ vỏ ngoài và đem phơi khô dùng dần.
Hoặc có thể bào chế liên nhục như sau:
Bóc bỏ vỏ ngoài rồi sao vàng dùng dần.
Bóc bỏ vỏ ngoài rồi ngâm vào nước, tiếp theo bóc lớp màng bao phủ ở trong rồi đồ cho chín. Tiếp tục đem phơi hoặc sấy cho thật khô rồi để dùng dần.
- Thành phần hóa học:
Hạt sen rất giàu dinh dưỡng. Cụ thể khoảng 100g hạt sen có thể cung cấp đến 18g protein, 1.9 – 2.5g chất béo, 135 nước và một số khoáng chất cần thiết như phốt pho, canxi, natri và kali.
2. Tác dụng của Dược liệu Liên Nhục (Hạt sen)
- Tính vị
Liên nhục có vị ngọt chát, tính bình.
- Quy kinh
Quy vào kinh Thận, Tỳ và Tâm.
– Tác dụng của hạt sen theo Đông Y:
Công năng: Ích thận, bổ tỳ, sát trường, an thần, dưỡng tâm, cố tinh
Chủ trị: Suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, cơ thể yếu, mất ngủ, ăn kém, di mộng tinh, băng lậu, tâm phiền và chứng ăn uống không tiêu. Ngoài ra hạt sen còn được dùng để bồi bổ sức khỏe cho người cao tuổi, phụ nữ sau sinh và người bị bệnh nặng lâu ngày.
– Công dụng của hạt sen theo nghiên cứu dược lý hiện đại:
Mùi thơm đặc trưng và thành phần glicozit trong hạt sen có tác dụng an thần, tăng bài tiết insulin nhằm thúc đẩy sản sinh 5-hydroxytryptamine giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Với hàm lượng chất chống oxy hóa cao, hạt sen có khả năng ngăn ngừa các tác động có hại của gốc tự do và kiểm soát tiến triển của các bệnh mãn tính.
Liên nhục còn chứa kaempferol – một flavonoid tự nhiên có tác dụng chống viêm và hạn chế cơn đau do viêm khớp mãn tính.
Một số hoạt chất trong hạt sen có tác dụng chống thiếu máu cơ tim, hạ huyết áp, ức chế sự co thắt của tim và chống lại hoạt động bất thường của tim.
Enzyme L-isoaspartyl methyltransferase trong hạt sen có tác dụng sửa chữa các protein bị hư hại và chống lão hóa.
Cách dùng – liều lượng
Liên nhục được dùng ở dạng sắc, hoàn, thuốc bột hoặc được dùng để chế biến các món ăn bồi bổ sức khỏe. Liều dùng thông thường: 10 – 30g/ ngày.
