CAO BÁN CHI LIÊN - CAO DƯỢC LIỆU THIÊN VIỆT NHẬT
1. Mô tả dược liệu:
- Tên Gọi Khác: Hoàng cầm râu, Tử liên thảo, Nha loát thảo, Hiệp điệp.
- Tên Khoa Học: Radix Scutellariae barbatae.
- Thuộc Họ: Họ Lamiaceae (họ Bạc hà).
- Thuộc tính:
Bán chi liên được biết tới là vị thuốc nam được ứng dụng nhiều trong các bài thuốc trị mụn nhọt, lở ngứa ngoài da. Đồng thời dược liệu này còn có khả năng hỗ trợ điều trị, đẩy lùi ung thư hiệu quả.
Đặc điểm tự nhiên
Cây thảo, mọc bò, cao 15 - 20 cm. Thân mảnh, hình trụ, mọc thẳng, nhẵn hoặc có lông. Lá mọc đối, hình trứng, dài 1,25 - 2,5 cm, rộng 0,7 - 0,8 cm, hình nêm hoặc hình tim ở gốc, nhọn ở đầu, mép có răng, mặt dưới rất nhạt. Các lá gần ngọn không có cuống, các lá phía dưới có cuống mảnh, dài 5 - 6 mm.
Cụm hoa mọc thành xim, lá hình bấc, lá đài hình chuông, dài 1,5 - 2 mm, nhẵn hoặc hơi có lông, có gai rõ. Tràng hoa màu xanh lam, đài hoa 9 - 10 mm, đầu hơi loe ra, chia thành 2 môi, môi trên có 3 thùy, thùy giữa lớn, thùy bên hẹp, môi dưới tròn và rộng. Nhị 4, cắm ở 1/3 dưới của tràng hoa, không thò ra ngoài, nhị có lông ở gốc, bầu nhẵn.
Quả không hoặc có lông.
Mùa ra hoa: Tháng mười một.
Phân bố, thu hái, chế biến
Bán chi liên là loại cây ưa mọc ở nơi ẩm ướt, nhiều ánh sáng, thường mọc hoang ở bờ ruộng, bờ hồ, ven rừng, bờ bụi, bãi đất ven mương, ven đồi ở các tỉnh miền núi...
Trên thế giới: Loại cây này phổ biến ở Ấn Độ, Mianma, Thái Lan, Lào, Trung Quốc…
Ở Việt Nam: Cây này mọc nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc và một số tỉnh miền Trung như: Thái Nguyên, Bắc Giang, Bắc Ninh, Phú Thọ, Hà Nội, Heping, Hải Dương, Ninh Bình, Thanh Hóa, Quảng Trị,...
Bộ phận sử dụng
Toàn cây Bán chi liên đều được dùng làm thuốc.
- Thành phần hóa học:
Theo phân tích dược lý, trong cây Bán chi liên chứa Scutellarein, Carthamidin, Isocarthamidin, 5,7,4’-trihydroxy-8-methoxy flavone, Baicalein, Carthamidin, Isocarthamidin, Rhamnose, Arabinose, Galactose, Mannose, Xylose, Glucose, Alkaloid, Flavonoid, Glycoside.
Ngoài ra còn có các hợp chất Phenol, Steroid, Tanin, Acid amin, Acid hữu cơ.
Trong rễ của cây Bán chi liên chứa Cholesterol, β-Sitosterol, Acid stearic.
2. Công dụng của Dược liệu Bán Chi Liên
- Theo y học cổ truyền
Bán chi liên có tính mát, vị hơi đắng, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu sưng, lợi tiểu, giảm đau.
- Theo y học hiện đại
Flavonoid scutellarin có tác dụng ức chế hoạt độ của protein kinase c não chuột cống trắng được tinh chế một phần.
Bán chi liên hỗ trợ điều trị Ung thư
Vị thuốc này đã được nghiên cứu bởi nhóm nhà khoa học tại Viện khoa học sinh học và Viện Công nghệ sinh học, thuộc Đại học Thanh Hoa, Trung Quốc. Đã tiến hành nghiên cứu chiết xuất ethanol từ thảo dược có tác dụng ức chế rất mạnh với tế bào ở bệnh nhân Ung thư phổi A549. Các nhà khoa học nghiên cứu đánh giá đây là một trong những dược liệu có giá trị và tiềm năng lớn trong hỗ trợ điều trị Ung thư.
Tác dụng xổ tiêu (đẩy độc tố ra ngoài cơ thể)
Vị thuốc có tác dụng điều trị mụn nhọt viêm sưng, mẩn đỏ, các nốt rắn cắn hay vết muỗi đốt, kháng viêm rất hiệu quả bằng cơ chế tăng cường chức năng gan
Điều trị tiêu khối u thời kỳ đầu
Với thành phần có chứa các alkaloid, phenol, tanin và đặc biệt hoạt chất flavanoid có tác dụng ngăn ngừa sự oxy hóa, hóa lỏng tế bào xấu. Hỗ trợ đắc lực trong việc hỗ trợ điều trị các khối u, giảm đau, tăng cường sức đề kháng để cơ thể có khả năng chống chọi với bệnh tật.
Hỗ trợ điều trị viêm gan, xơ gan
Dược liệu có vị hơi đắng, tính mát, tác dụng thanh nhiệt, giải độc gan, giúp phục hồi tổn thương gan hiệu quả.
Đối tượng nên sử dụng
- Người bệnh bị u phổi, u gan, u trực tràng, dạ dày thời kỳ đầu
- Người bệnh bị viêm gan, xơ gan cổ chướng
- Người bệnh cần thải độc tố, tăng cường chức năng gan
- Người bình thường cần phòng tránh các căn bệnh u bướu, và ung thư.
