CAO BẠC HÀ - CAO DƯỢC LIỆU THIÊN VIỆT NHẬT
1. Mô tả dược liệu:
- Tên Gọi Khác: Châu Á (Mentha arvensis): Bạc hà; bạc hà nam; bạc hà Nhật Bản; húng cay; húng bạc hà; Châu Âu (Mentha piperita): Peppermint; Peppermint oil; Tinh dầu bạc hà.
- Tên Khoa Học: Mentha arvensis L.
- Thuộc Họ: Lamiaceae (Hoa môi).
- Thuộc tính:
Bạc hà là cây thảo sống lâu năm. Thân cây mọc đứng hay bò và có phân thành nhiều nhánh nhỏ. Màu sắc thân xanh đậm hoặc tím nhạt với rất nhiều lông ngắn. Cây có mùi thơm nhẹ khá dễ chịu, vị hơi cay mát. Lá mọc đối, thon dài, kích thước 3-5cm, mép có răng cưa, mặt trên và mặt dưới đều có lông. Cánh hoa nhỏ, mọc tập trung, kết thành vòng ở kẽ lá. Hoa màu tím, trắng, hồng nhạt. Toàn cây có mùi thơm. Quả khá nhỏ và có 4 hạt. Cây ra hoa vào thời điểm từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.
Phân bố, thu hái, chế biến
Cây bạc hà mọc hoang và đuợc trồng tại nhiều vùng ở nước ta, mọc hoang cả ở miền đồng bằng và ở miền núi. Chúng tôi đã phát hiện mọc hoang nhiều ở Sapa (Lào Cai), Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Ba Vì (Hà Tây), Bắc Cạn, Sơn La.
Mùa trồng thích hợp nhất là tháng 8-9, mỗi năm thu hái 2-3 lần (tháng 10-11, tháng 2-3, tháng 5) lúc cây chưa ra hoa hay vừa mới ra. Sau khi cắt đem phơi hoặc sấy khô.
Bộ phận sử dụng
Bộ phận sử dụng được của Bạc hà là lá và toàn cây.
- Thành phần hóa học:
Hoạt chất chủ yếu trong bạc hà là tinh dầu. Ngoài tinh dầu, trong cây bạc hà còn có các flavonoit, camphen, limonen.
Thành phần trong tinh dầu bao gồm chủ yếu menthol và menthon.
2. Tác Dụng của Dược liệu Bạc hà
Bạc hà là thảo dược có nhiều công dụng vượt trội cho sức khỏe, được sử dụng cả đông y và tây y với những hiệu quả bất ngờ trong việc hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý do có tác dụng làm nóng, sát trùng, dễ tiêu, chữa cảm cúm, nhức đầu sổ mũi, đau bụng (Lá).
- Theo y học cổ truyền
Bạc hà có vị cay, mát không độc, vào 2 kinh phế và can, có tác dụng trừ phong nhiệt, ra mồ hôi, giảm uất, làm thuốc thanh lương dùng chữa cảm mạo phong nhiệt, đau đầu, viêm kết mạc mắt, viêm mũi, ngạt mũi, đau sưng họng, đậu sởi, mề đay, ban chẩn.
- Theo y học hiện đại
Trong điều trị đau dây thần kinh và chống say tàu xe
Khi dùng tại chỗ, tinh dầu bạc hà tạo cảm giác mát và tê tại chỗ, giảm đau dây thần kinh, ngoài ra còn dùng làm thuốc sát trùng, xoa bóp nơi sưng đau (xương khớp, thái dương khi nhức đầu). Uống trà bạc hà nóng có tác dụng giảm nôn trong say tàu xe.
Trong điều trị ngứa và làm sạch xoang mũi
Bạc hà có tác dụng sát trùng mạnh thường giúp giảm ngứa trong các bệnh ngoài da, khi xông trực tiếp giúp làm sạch và thông xoang mũi.
Trong điều trị sốt
Tinh dầu bạc hà hay mentol uống với liều rất nhỏ có thể gây hưng phấn, tăng bài tiết mồ hôi, làm giảm thân nhiệt chữa cảm sốt, cảm mạo, mũi ngạt, nhức đầu.
Trong điều trị hôi miệng, căng thẳng
Nhai vài lá bạc hà hoặc uống trà bạc hà sau ăn sẽ giúp khử mùi hiệu quả.
Uống trà bạc hà vào ban đêm sẽ khiến bạn giảm stress và dễ ngủ.
