BỘT TỎI - CAO DƯỢC LIỆU THIÊN VIỆT NHẬT
1. Mô tả dược liệu:
- Tên Gọi Khác: Đại toán, Hom kía, Co sluốn (Thái), Sluôn (Tày).
- Tên Khoa Học: Allium sativum L.
- Thuộc Họ: Hành (Alliaceae).
- Thuộc tính: Tỏi là cây thân thảo sống hàng năm, cao 30 – 40 cm. Thân hành ngắn, hình tháp gồm nhiều hành con gọi là ánh tỏi, to nhỏ không đều, xếp ép vào nhau quanh mỗi trục lõi. Vỏ ngoài của thân hành mỏng, màu trắng hoặc hơi hồng. Lá phẳng và hẹp, hình dài, mỏng. Bẹ lá to và dài có rãnh dọc, đầu nhọn hoắt, gân song song, hai mặt nhẵn.
Bộ phận được dùng của tỏi mà chúng ta thường hay gọi là củ Tỏi, thật ra là phần thân hành gồm tập hợp các lá dự trữ, chứa khoảng 8 đến 20 hành con. Bao xung quanh củ gồm 2 đến 5 lớp lá vẩy trắng mỏng, do các bẹ lá trước tạo thành, gắn vào một đế hình cầu dẹt – là phần thân thực sự của Tỏi. Các hành con hình trứng. 3 mặt đến 4 mặt, đỉnh nhọn, đế cụt.
Mỗi hành con được phủ những lớp lá vẩy trắng và một lớp biểu bì màu trắng hồng dễ tách khỏi phần rắn bên trong. Các hành con xếp thành lớp quanh một sợi dài, đường kính 1 mm đến 3 mm mọc từ giữa đế. Phần rắn bên trong của các hành con chứa nhiều nước, mùi thơm, vị hăng và bền.
- Thành phần hóa học: Củ tỏi được báo cáo là chứa hàng trăm chất phytochemical, trong đó 82% hoạt chất có chứa lưu huỳnh.
2. Tác dụng của Dược liệu tỏi
Một số hợp chất organosulfur, N-acetylcysteine (NAC), S-allyl-cysteine (SAC), và S-ally-mercapto cysteine (SAMC), có nguồn gốc từ alliin có trong tỏi. Đáng chú ý, SAC có khả năng chống oxy hóa, chống viêm, oxy hóa khử được điều chỉnh, tăng cường năng lượng, chống nhiễm trùng. Trong khi SAMC cho thấy hoạt động chống ung thư thông qua việc ngăn chặn các tế bào ung thư nhân lên.
Allicin (allyl thiosulfinate), là một chất chống oxy hóa.
Allicin được tạo ra khi chất alliin ( là 1 amino acid có sulfur) tiếp xúc với enzyme allinase lúc tỏi được nhai, bằm nhỏ hay được nghiền nát. Chất allicin tạo mùi hôi đặc biệt của tỏi. Allicin còn được xem như 1 chất kháng sinh thiên nhiên .Tỏi chứa nhiều chất chống oxyt hóa ( antioxidants) rất tốt để trung hòa các gốc tự do ( free radicals) là những chất làm tổn hại đến các tế bào .
Tỏi vừa là một loại gia vị vừa là một vị thuốc với nhiều công dụng đáng quý. Tỏi giúp kháng khuẩn, kháng vi rút, kháng viêm, chống oxy hoá, chống ung thư, chống lại các bệnh chuyển hoá.
